ELEKTRİKLİ OTOMOBİL ÇEŞİTLERİ VE ÇALIŞMA ŞEKİLLERİ

ELEKTRİKLİ OTOMOBİL ÇEŞİTLERİ VE ÇALIŞMA ŞEKİLLERİ

Elektrikli ve hybrid sistemli otomobiller günden güne artmakta ve içten yanmalı otomobillere alternatif olabilmektedir. Birçok ülke içten yanmalı motorlu otomobilleri yasaklamak ve sonrasında sadece elektrikli otomobil üretmek için kendilerine tarih belirlemişlerdir. 2040 yılı, 2025 yılı gibi. Örneğin Norveç, 2025 yılı itibariyle benzinli ve dizel araçları yasaklama kararı almıştı. Hatta 2017 sonu itibariyle  Norveç'te trafikteki elektrikli otomobillerin payı %52'ye ulaşarak içten yanmalı araçları geçmiştir. Peki, elektrikli araçların kaç çeşidi vardır?

Elektrikli otomobiller 5'e ayrılır. Bunlar:

1. %100 elektrikli olanlar

2. Hibrit olanlar (Hybrid Electric Vehicle - HEV)

3. Şarj edilebilir hibrit olanlar (Plug-in Hybrid Electric Vehicle  - PHEV)

4. Menzil arttırıcılı olanlar (Range extender)

5. Yakıt Hücreli olanlar

Şimdi, gelin elektrikli ve hibrit otomobil çeşitlerini biraz daha yakından tanıyalım.

1. %100 elektrikli olanlar:

Ful (%100) elektrikli otomobillerde araçta sadece elektrikli motor bulunur. Ayrıca bir içten yanmalı motor bulunmaz. Aracı sadece elektrikli motor hareket ettirir. Elektrikli motor ise elektriği bataryadan (pilden-çekiş aküsünden) alır. Aracın bataryası 220 voltluk prize veya şarj istasyonuna takılmak suretiyle doldurulur. Bu bataryayı veya aküyü, elektrik ve aydınlatma sisteminin 12 voltluk aküsü ile katıştırmamak lazım. 12 voltluk akü ayrı, çekişe katılan akü ayrıdır. Akülerin kapasiteleri değişmekle beraber tam dolu şarj ile menzilleri 100 km'den başlayıp 500-600 km'lere kadar çıkmaktadır. Bu araçlarda, bildiğimiz anlamda şanzıman, baskı balata, triger kayışı, motor yağı, hava filtresi, yağ filtresi, krank mili, eksantrik mili, keçesi, somunu, bujisi, bobini, enjektörü vs bulunmaz.Bu araçlara örnek olarak Renault Fluence ZE, Renault Zoe, BMW i3, Jaguar I-PACE  ve Tesla'nın tüm modelleri verilebilir. Ayrıntılı bilgi için model ismine tıklayınız.

2. Hibrit olanlar (Hybrid Electric Vehicle - HEV):

Bu araçlarda batarya ile beraber hem elektrikli hem de içten yanmalı motor vardır. İçten yanmalı motorda ne varsa (yağ, filtreler, şanzıman vs) bu motorda da vardır. Bu tip araçlarda bataryayı dışarıdan şarj edebileceğiniz bir tertibat bulunmaz. Bataryayı içten yanmalı motor şarj eder. Batarya da elektrikli motora güç verir. Elektrikli motor da aracı hareket ettirir. Bazı modellerde sadece elektrikli motor çekişi sağlarken, bazılarında içten yanmalı motor da çekişe katılır. Bu araçlarda menziliniz, deponuzdaki akaryakıt kadardır.

Bu araçlara örnek olarak Toyota'nın hybrid modelleri (Prius, Yaris, C-HR...), Hyundai ionic hybrid verilebilir.

3. Şarj edilebilir hibrit olanlar (Plug-in Hybrid Electric Vehicle  - PHEV):

Çalışma prensibi hibrit araçlarla aynı olmakla beraber, farklı olarak bataryayı dışarıdan prizle şarj edebileceğiniz bir tertibat bulunmaktadır. Eğer aracı prizle şarj etmişseniz, batarya belli bir seviyeye düşene kadar içten yanmalı motor devreye girip bataryayı şarj etmez. Belli bir seviyeden sonra motor devreye girerek bataryayı şarj etmeye başlar. Bu araçlarda da menziliniz, deponuzdaki akaryakıt kadardır. Sadece bataryayla gidilebilen menzilleri 40-80 km arasında değişmektedir.

Bu araçlara örnek olarak Opel Ampera, Mitsubishi Outlander PHEV(SUV) verilebilir.

4. Menzil arttırıcılı olanlar (Range extender):

Bu araçların çalışma mantığı hibrit araçlara benzer olmakla beraber, bu araçlardaki içten yanmalı motor çekişe katılmayıp sadece jeneratör görevi görerek bataryayı şarj eder.

Bu araçlara örnek olarak menzil arttırıcılı BMW i3 verilebilir.  

5. Yakıt Hücreli olanlar:

Bu araçlarda içten yanmalı motor bulunmaz. Batarya da içermezler. Elektrikli motor, çekiş gücü için gerekli elektriği, içine hidrojen depolanmış hidrojen yakıt pillerinden alır.

Şimdiye kadar saydıklarımızdan hibrit olanların içten yanmalı motorlu araçlarınkine benzer şekilde Motorlu taşıtlar vergisi (MTV) ve Özel tüketim vergisi (ÖTV) vardır. Fakat %100 elektrikli olanların MTV'si şimdilik olmamakla beraber (ileride çok cüzi bir miktar gelebilir.) motor gücüne göre %3 il %15 oranında ÖTV'ye sahiptir.